ارائه پیش نویس سند اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات در اجلاس سران جامعه اطلاعاتی 2014

به گزارش ایرنا از پایگاه اینترنتی شورای عالی اطلاع رسانی، پیش نویس این سند شامل 9حوزه است که با ترسیم چشم انداز، ماموریت و راهبردهای اصلی تعیین شده است.

در مقدمه این پیش نویس آمده است، ظهور شیوه های نوین فناوری اطلاعات و نیز الگوهای ارتباطی جدید که به سرعت جایگزین ارتباط رو در روی آدمیان می شود، فضایی را برای تعامل انسانها فراهم کرده است که به فضای سایبر و دنیای مجازی موسوم است؛ در دنیای جدید فعالیت های واقعی آدمی مانند تحقیق و پژوهش، سفر به فضاهای دور دست، تجارت، آموزش و حتی فعالیت های روزمره انسانی و نیز وعظ و ارشاد دینی یا مشارکت در مراسم عبادی زنده همگی به مدد این فضای سایبر و مجازی صورت می گیرد.

در بخشی دیگر از این پیش نویس تاکید شده: فعالیت های آدمی در این فضای مجازی هم مشمول اصول و قواعد اخلاقی است و هیچ کس حق ندارد با استناد به ویژگی های منحصر به فرد فضای سایبر و مجازی، اصول اخلاقی متعارف بشر را که میراث پیامبران بزرگ و محصول عقلانیت جمعی آدمی و حوزه مشترک ارزشی بشر است نادیده بگیرد. البته این امکان وجود دارد که ضوابط و حتی اصول اخلاقی جدیدی به اقتضای ظهور کنش های نوین در فضای مجازی کشف و وضع شود؛ مشروط بر آنکه ناقض ارزش های اخلاقی پایه و بنیادین نباشد.

اولین حوزه راهبردی تعیین شده در این پیش نویس مربوط به ˈگمنامی در فضای مجازیˈ است؛ یکی از ویژگی های دنیای مجازی که می تواند هم به عنوان فرصت و هم تهدید به شمار آید امکان ناشناخته ماندن و گم نامی افراد است.

این ویژگی ممکن است انسان هایی را که مستعد رذایل اخلاقی هستند، به پیشروی از این راه ترغیب کند.

اما از سویی دیگر می توان آن را به عنوان زمینه ای برای رشد فضائل اخلاقی در انسان ها نیز به شمار آورد.

با فراهم آمدن زمینه های لازم، افراد جامعه می توانند از این امکان در راستای ارتقاء فضائل اخلاقی و دوری از رذائل بهره جویند.

دومین حوزه راهبردی شامل ˈحریم خصوصی در فضای مجازیˈ است؛ مسئله حریم خصوصی در فضای مجازی یکی از پیچیده ترین مسائل اخلاق فناوری اطلاعات به شمار می رود.

برخی از صاحب نظران آنرا در کنار سه اصل دیگر یعنی مالکیت معنوی، صحت و دقت و در دسترس بودن برای تنظیم ضوابط اخلاقی فضای مجازی کافی می دانند.

از آنجا که این مسئله علاوه بر جهات مختلف مانند مسائل مالی یا بهداشتی با آبروی یک فرد یا یک خانواده ارتباط پیدا می کند که حفظ آن یکی از مهم ترین مقاصد اخلاق اسلامی و شریعت است، ولی از سوی دیگر گاهی ضرورت های اجتماعی نقض آنرا مجاز می دارد.

اتخاذ موضعی معتدل که در چارچوب آموزه های اخلاقی اسلامی باشد و هم حیثیت فرد و خانواده را تضمین کند و هم از جنبه اجتماعی معقول باشد و بتوان آن را ملاکی برای عمل قرار داد، نیازمند دقت های چندجانبه است.

حوزه راهبردی بعدی به بحث ˈگردش آزاد اطلاعات در فضای مجازیˈ می پردازد. مقصود از اطلاعات در این بخش، همه آن داده های تحلیل شده و دانسنتی هایی است که برای فهم وضع موجود، ترسیم وضع مطلوب و تعیین راه و شیوه های رسیدن به وضع مطلوب، به کار می آید و به ما کمک می کند تا فاصله بین نظر و عمل و شکاف بین پندار و کردار را بر طرف کنیم.

اطلاعات هنگامی این نقش را ایفا می کند که از حالت راکد، بایگانی شده، انحصاری، بسته، محدود و یا به صورت گسسته بیرون آید و در جامعه و در میان همه تصمیم گیران و کسانی که متأثر از آن ها هستند به چرخش درآید و همه کسانی که در رسیدن به وضع آرمانی می کوشند بتوانند کار خود و پیامدهای آن را در آینه اطلاعات ببینند. این کار مستلزم چرخش یا گردش آزاد اطلاعات است.

حوزه های راهبردی ˈمالکیت معنوی در فضای مجازیˈ، ˈنقش فناوری اطلاعات در تحکیم نهادهای مدنی، مشارکت عمومی و اقتدار دولتˈ ،ˈ پژوهش در فضای مجازیˈ، ˈبازی های رایانه ایˈ، ˈآیین نامه های اخلاقیˈو ˈکودکان، نوجوانان و جوانان در فضای مجازیˈ از دیگر راهبردهای نه گانه شناسایی شده در این سند است که چشم انداز، ماموریت ها و راهبردهای اصلی در آنها تعیین شده است.

تاکنون تعداد بسیاری از منابع خارجی مرتبط با حوزه اخلاق در فناوری اطلاعات گردآوری شده است و از سری کتاب های ترجمه و تالیف در دستور کار، اکنون 11 کتاب منتشر شده است که در نهایت با تکمیل روند تهیه اطلاعات، نگاشت نهایی سند راهبردی اخلاق در فناوری اطلاعات در دستور کار قرار خواهد گرفت.

چهارمین اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی روز گذشته آغاز به کار کرد و قرار است تا روز جمعه 23 خرداد به فعالیت خود در قالب گفت وگوهای مشترک کارشناسان ومسوولان ارشد کشورهای مختلف در کارگاهها راهکارهای توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی را در چارچوب اهداف جامعه اطلاعاتی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند.